alexa verilerine göre türkiye'nin en çok ziyaret edilen ilk 7 internet sitesi arasında 3 haber sitesi var. i̇lk dört sırayı google türkiye, facebook, google ve windows live'ın paylaştığını da belirtmeden geçmeyelim.
en çok okunan haber sitesi, türkiye'de 6., dünyada ise 362. sırada.
i̇nternetin, hızlı ve güncel haber alma konusunda eşi bulunmayan bir kaynak olduğunu kabul etmemek mümkün değil. haberleri öylesine eş zamanlı takip edebiliyoruz ki, ertesi gün gazete okurken birçok kez bildiğimiz şeylerle karşılaşabiliyoruz.
peki böylesine önemli bir alanda, haber siteleri görevlerini iyi bir biçimde yerine getiriyorlar mı? basın etiğine uygun hareket ediyorlar mı?
yazımızda, spor sitelerini ön planda tutarak, internetteki haber kaynaklarının 'aldatmaya yönelik hareketlerini' inceleyeceğiz...
'ünlü sanatçı i̇ntihar etti'
spor haberlerindeki 'aldatmalara' geçmeden önce, genel haber başlıklarına kısaca değinelim.
haber sitelerinde, dizi ve film göndermeleriyle atılan aldatmaya yönelik başlıklar bir hayli popüler. 'şok: ünlü sanatçı intihar etti' gibi örnekleri defalarca görmüşsünüzdür. bir bakarsınız, kapağında o sanatçının fotoğrafını görüp şok olduğunuz ve telaşla tıkladığınız haber, bir dizinin son bölümünde söz konusu oyuncunun intihar sahnesinin çekilmiş olduğu haberidir.
'bodrum yanıyor'
hepimizin içini yakan doğal güzelliklerin 'bilinmeyen sebeplerden' yakılması durumu, ne yazık ki türkiye'nin gerçeği haline geldi. birçok yerde orman yangınları çıkıyor, bir yıl sonra bir de bakıyorsunuz o bölgeye villalar yapılmış. ne hesap sorulabiliyor, ne yaptırım başlatılabiliyor...
haber sitelerimiz, bu hassas ve acı durumu bile kullanmaya çalışabiliyorlar. 'bodrum alev alev', 'antalya yanıyor', 'fethiye kül oldu' gibi başlıklarla dikkat çekmeye çalışıyorlar. haber içerikleri ise çoğunlukla, 'bodrum'un n beldesinde yaşanan kısa süreli yangında küçük bir alan zarar gördü, yangın kontrol altına alındı' şeklinde oluyor.
ve 'aldatmaya yönelik hareketlerin' bir an eksik olmadığı futbol dünyası...
i̇şte bu transfer sezonundan örnekler...
'son kartal raul'
tam karşılığı 'raul beşiktaş'ta' olan bir ifade... ancak haber içeriğinde beşikta 'ın raul'ü ikna etmeye çalıştığı anlatılıyor. futbolcu ikna edilecek, kulüple görüşmeler başlayacak, pazarlıklar son aşamaya gelecek, sonuçlanacak ve raul türkiye'ye gelip beşiktaş ile resmi sözleşmeyi imzalayacak. raul 'ancak o zaman' kartal olacak...
'krasic i̇mzaya geliyor'
sırp futbolcu milos krasic'in fenerbahçe'yle her konuda anlaştığını, sözleşme için türkiye'ye gelmek üzere yola çıktığını düşündüren bir haber başlığı... oysa içerik, krasic'i isteyen bir başka kulübün, ülke federasyonunun verdiği yabancı futbolcu kararı nedeniyle bu oyuncudan vazgeçmek zorunda kaldığını ifade etmekten öteye gitmiyor. yani bir takım, krasic ile ilgilenip ondan vazgeçtiyse, krasic imza için fenerbahçe'ye geliyor. kabul edilir gibi değil...
'g.saray'dan fener'e çalım'
bu seferki haberde konu danimarkalı oyuncu poulsen. geçen sezon fenerbahçe'nin transfer listesinde olan oyuncunun ismi yine gündemde... bir i̇talyan gazetesi, 'galatasaray juventus'la görüşüyor' ifadesini kullandığı için haber başlığı 'g.saray'dan fener'e çalım!' olabilmiş...
'beşiktaş'ta tello şoku'
bir gazete sitesinde 'flaş' haber: 'beşiktaş'ta tello şoku'... ne olmuş olabilir? tello ağır bir sakatlık geçirmiş, ya da kulübe bilgi vermeden başka bir takımla sözleşme imzalamış olabilir... hayır. şili milli takımı kafilesinde yer aldığı için izinli olan tello, tatil yaptığı sanılırken tesislere gelmiş. 'şok'un sebebi buymuş...
'son noktaya gelindi'
üzerinde ronaldinho fotoğrafı bulunan haberin başlığı 'son noktaya gelindi'... alt metin ise 'fenerbahçeli yönetici abdullah kiğılı, ronaldinho hakkında açıklamalarda bulundu'... buradan, fenerbahçe'nin ronaldinho transferinde son aşamaya geldiğini anlıyoruz. fenerbahçeliysek heyecanla tıklıyoruz... ve işte haberin içeriği:
'fenerbahçeli yönetici abdullah kiğılı, transfer edilecek futbolcunun kesinlikle ronaldinho olmadığını söyledi.'
'alex gidiyor'
diğer bir başlık, 'alex gidiyor'. fenerbahçe taraftarının hiç kuşkusuz takımda görmekten en çok keyif aldığı, en çok değer verdiği oyuncu olan kaptan alex ile ilgili böylesine bir haber bir anda ilgi odağı oluyor. fenerbahçe seyircisi telaşla, rakip takım seyircisi umutla tıklıyor. ancak başlık yine oldukça yanıltıcı... çünkü haber, alex'in tatil için ülkesine gideceğini anlatıyor.
tüm bu transferler gerçekleşebilir, dünyanın en büyük yıldızları türk futbol takımlarında forma giyebilir... ancak bu gelişmeleri, ortada hiçbir şey yokken 'kesinleşmiş' gibi göstermek, basın etiğine uymuyor olmasının yanısıra, okurları 'kandırmaktan' öteye gitmiyor. i̇çimizden 'tüh, nasıl da kandım' demek yerine, bilinçli olarak 'kandırıldığımızı' aklımızdan çıkarmamamız gerekiyor...
peki ne yapmalı?
bu soru, ilginç bir gerçeği de beraberinde getiriyor. neredeyse her gün karşılaştığımız bu tatsız 'aldatılma' olayı, bizi söz konusu sitelere girmekten alıkoymuyor. ertesi gün yine giriyoruz ve aldatılmaya hızla devam ediyoruz. bunun başlıca sebebi alternatif eksikliği olabilir. en popüler 10 haber sitesinin 10'u da aynı şekilde hareket ettiği için 'çaresizlik' hissediyor olabiliriz.
öyleyse, en azından haber sitelerine e-posta ya da telefonla ulaşarak durumu bildirmeli ve rahatsızlığımızı dile getirmeliyiz. o iletileri okuyan görevlilerin olduğunu ve aynı konuda birden fazla şikayet geldiğinde, söz konusu şikayetlerin, yetkili insanlara yönlendirildiğini unutmamalıyız.
güvenilir siteler
en doğru önlem de hiç şüphesiz 'doğru ve resmi kaynakları seçmek'... i̇şte onlardan bazıları...
anadolu ajansı web sitesi
beşiktaş resmi web sitesi
fenerbahçe resmi web sitesi
galatasaray resmi web sitesi
türkiye futbol federasyonu web sitesi
üç büyük web sitesi
Bu yazı y3k tarafından bildirgec.org adresli sitede yayımlanmak üzere yazılmıştır. Kaynak gösterilmeksizin kopyalanamaz.
Pilli Projeleri: Pilli.com: Kolektif Bağımsız İçerik | Sosyomat.com: Arkadaşını Etiketle | Put.io: Online Cloud Storage
